ผลการวิเคราะห์อัตราผลตอบแทนจากการลงทุน ( Return on Investment : ROI)หมายถึง อัตราผลตอบแทนจากการลงทุน ที่จะเปรียบเทียบระหว่าง เงินลงทุน กับกำไร ที่ได้จากการลงทุน สามารถคำนวณได้จากสูตร ดังนี้

            การคำนวณอัตราผลตอบแทนจากการลงทุน ของการผลิตชาเมี่ยงในพื้นที่หมู่บ้านแม่ลัว  ตำบลป่าแดง อำเภอเมือง จังหวัดแพร่ บ้านป่าชาเมี่ยง ตำบลแจ้ซ้อน อำเภอเมืองปาน จังหวัดลำปาง และบ้านแม่เหล่า ตำบลเมืองก๋าย อำเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ ตามลำดับดังนี้

ตารางที่ 58 แสดงอัตราผลตอบแทนจากการลงทุนของกลุ่มตัวอย่างจังหวัดแพร่ (กลุ่มตัวอย่างที่ 1-3) ลำปาง (กลุ่มตัวอย่างที่ 4-5)  และเชียงใหม่ (กลุ่มตัวอย่างที่ 6-8)  

จากการตารางที่ 58 แสดงการคำนวณอัตราผลตอบแทนจากการลงทุนของ กลุ่มตัวอย่างทั้ง 3 จังหวัด พบว่า กลุ่มตัวอย่างที่ 4 มีอัตรากำไรผลตอบแทนมากที่สุด เท่ากับ 4,782.18 ซึ่งมีผลมากกว่า 100% แสดงว่า การลงทุนในครั้งนี้คุ้มค่าต่อการลงทุน และจากการคำนวณผลตอบแทนจากการลงทุน ของกลุ่มตัวอย่างที่ 2 มีอัตราผลตอบแทนการลงทุนน้อยที่สุด เท่ากับ 46.84 ซึ่งมีผลน้อยกว่า 100% แสดงว่าการลงทุนในครั้งนี้ไม่คุ้มค่าต่อการลงทุน 
               กลุ่มตัวอย่างที่คุ้มค่าในการลงทุน ได้แก่ กลุ่มตัวอย่างที่ 4 กลุ่มตัวอย่างที่ 5 กลุ่มตัวอย่างที่ 3 กลุ่มตัวอย่างที่ 1 กลุ่มตัวอย่างที่ 8 และกลุ่มตัวอย่างที่ 7 ซึ่งมีผลมากกว่า 100 % คุ้มค่าต่อการลงทุนในส่วนของกลุ่มตัวอย่างที่ 6 และกลุ่มตัวอย่างที่ 2 มีผลน้อยกว่า 100 % ไม่คุ้มค่าต่อการลงทุน 
 

จุดคุ้มทุน (Break Even Point)
            จุดคุ้มทุน (Break Even Point) หมายถึง จุดขายแสดงในรูปปริมาณหน่วยขายหรือราคาขาย ณ จุดที่ไม่เกิดกำไรหรือขาดทุน หากพิจารณาจะพบว่า ณ จุดคุ้มทุน คือ การที่กิจการจะต้องขาย เพื่อให้ยอดขาย ณ จุดดังกล่าวครอบคลุมทั้งต้นทุนผันแปรที่เกิดขึ้นทุกๆ หน่วยที่ขาย และขายด้วยปริมาณมากพอที่กำไรเกิดขึ้นแต่ละหน่วย เมื่อรวมกันแล้วมีมูลค่าเท่ากับต้นทุนคงที่ทั้งหมด จึงทำให้เกิดการเสมอตัว ไม่ขาดทุนหรือกำไร 

            การคำนวณจุดคุ้มทุน ในพื้นที่หมู่บ้านแม่ลัว ตำบลป่าแดง อำเภอเมือง จังหวัดแพร่ บ้านป่าชาเมี่ยง ตำบลแจ้ซ้อน อำเภอเมืองปาน จังหวัดลำปาง และบ้านแม่เหล่า ตำบลเมืองก๋าย อำเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ เนื่องจากมีความแตกต่างกันในด้านต้นทุนคงที่ ราคาขาย และต้นทุนผันแปรจึงจำแสดงผลแยกรายตัวอย่างเพื่อให้เห็นความชัดเจนของผลลัพธ์ของจุดคุ้มทุนได้ตามลำดับดังนี้

ตารางที่ 59 แสดงการคำนวณจุดคุ้มทุนการผลิตชาเมี่ยงของกลุ่มตัวอย่าง ในพื้นที่จังหวัด แพร่ กลุ่มตัวอย่างที่ 1

          จากตาราง 59 จุดคุ้มทุน ของกลุ่มตัวอย่างที่ 1 มีต้นทุนคงที่ เท่ากับ 3,483 บาท ราคาขาย ชาเมี่ยง 28 บาทต่อกิโลกรัม ดั้งนั้นกลุ่มตัวอย่างที่ 1 ต้องขายชาเมี่ยง ให้ได้ 139.32 กิโลกรัม ถึงจะคุ้มทุน

 
ตารางที่ 60 แสดงการคำนวณจุดคุ้มทุนการผลิตชาเมี่ยงของกลุ่มตัวอย่าง ในพื้นที่จังหวัดแพร่ กลุ่มตัวอย่างที่ 2

                 จากตารางที่ 60 จุดคุ้มทุน ของกลุ่มตัวอย่างที่ 2  มีต้นทุนคงที่ เท่ากับ 4,604 บาท ราคาขาย ชาเมี่ยง 28 บาทต่อกิโลกรัม ดั้งนั้นกลุ่มตัวอย่างที่ 2 ต้องขายชาเมี่ยง ให้ได้ 460.4 กิโลกรัมถึงจะคุ้มทุน

ตารางที่ 61 แสดงการคำนวณจุดคุ้มทุนการผลิตชาเมี่ยงของกลุ่มตัวอย่าง ในพื้นที่จังหวัดแพร่ กลุ่มตัวอย่างที่ 3

            จากตาราง 61 จุดคุ้มทุน ของกลุ่มตัวอย่างที่ 3  มีต้นทุนคงที่ เท่ากับ 683 บาท ราคาขาย       ชาเมี่ยง 28 บาทต่อกิโลกรัม ดั้งนั้นกลุ่มตัวอย่างที่ 3  ต้องขายชาเมี่ยง ให้ได้ 27.32 กิโลกรัมถึงจะคุ้มทุน

ตารางที่ 62 แสดงการคำนวณจุดคุ้มทุนการผลิตชาเมี่ยงของกลุ่มตัวอย่างในพื้นที่จังหวัดลำปาง กลุ่มตัวอย่างที่ 4

            จากตารางที่ 62 จุดคุ้มทุน ของกลุ่มตัวอย่างที่ 4  มีต้นทุนคงที่ เท่ากับ 2,635 บาท ราคาขาย   ชาเมี่ยง 20 บาทต่อกิโลกรัม ดั้งนั้นกลุ่มตัวอย่างต้องขายชาเมี่ยง ให้ได้ 133.22 กิโลกรัมถึงจะคุ้มทุน

ตารางที่ 63 แสดงการคำนวณจุดคุ้มทุนการผลิตชาเมี่ยงของกลุ่มตัวอย่างในพื้นที่จังหวัดลำปาง กลุ่มตัวอย่างที่ 5

            จากตารางที่ 63 จุดคุ้มทุน ของกลุ่มตัวอย่างที่ 5  มีต้นทุนคงที่ เท่ากับ 2,900 บาท ราคาขาย   ชาเมี่ยง 20 บาทต่อกิโลกรัม ดั้งนั้นกลุ่มตัวอย่างดังกล่าวต้องขายชาเมี่ยง ให้ได้ 152.63 กิโลกรัมถึงจะคุ้มทุน

ตารางที่ 64 แสดงการคำนวณจุดคุ้มทุนการผลิตชาเมี่ยงของกลุ่มตัวอย่างในพื้นที่จังหวัดเชียงใหม่ กลุ่มตัวอย่างที่ 6

           จากตารางที่ 64 จุดคุ้มทุน ของกลุ่มตัวอย่างที่ 6  มีต้นทุนคงที่ เท่ากับ 273 บาท ราคาขาย   ชาเมี่ยง 28 บาทต่อกิโลกรัม ดั้งนั้นกลุ่มตัวอย่างดังกล่าว  ต้องขายชาเมี่ยง ให้ได้ 19.5 กิโลกรัมถึงจะคุ้มทุน

ตารางที่ 65  แสดงการคำนวณจุดคุ้มทุนการผลิตชาเมี่ยงของกลุ่มตัวอย่าง ในพื้นที่จังหวัดเชียงใหม่ กลุ่มตัวอย่างที่ 7

            จากตารางที่ 65 จุดคุ้มทุน ของกลุ่มตัวอย่างที่ 7  มีต้นทุนคงที่ เท่ากับ 575 บาท ราคาขาย   ชาเมี่ยง 28 บาทต่อกิโลกรัม ดั้งนั้นกลุ่มตัวอย่างดังกล่าวต้องขายชาเมี่ยง ให้ได้ 23.95 กิโลกรัมถึงจะคุ้มทุน

ตารางที่ 66 แสดงการคำนวณจุดคุ้มทุนการผลิตชาเมี่ยงของกลุ่มตัวอย่างในพื้นที่จังหวัดเชียงใหม่ กลุ่มตัวอย่างที่ 8

            จากตารางที่ 66 จุดคุ้มทุน ของกลุ่มตัวอย่างที่ 8  มีต้นทุนคงที่ เท่ากับ 542  บาท ราคาขายชาเมี่ยง 28 บาทต่อกิโลกรัม ดั้งนั้นกลุ่มตัวอย่างดังกล่าวต้องขายชาเมี่ยง ให้ได้ 22.58 กิโลกรัมถึงจะคุ้มทุน