ป่าเมี่ยง เป็นระบบวนเกษตร ที่มีการทำการเกษตรภายใต้การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ เช่นการรักษาต้นไม้ การทำแนวกันไฟ การไม่ใช้สารเคมีในการจัดการ ซึ่ง Preechapanya (1996) ได้ทำการสำรวจตามการใช้ประโยชน์ที่ดินที่ป่าเมี่ยง ลุ่มน้ำแม่ตอนหลวง พบว่าป่าเมี่ยง ประกอบด้วยความหลายหลายทางชีวมากกมาย จากนั้นพรชัย และพงษ์ศักดิ์ (2542) กล่าวว่าป่าเมี่ยงมีการสืบทอดกันมาตั้งแต่ในอดีตจันถึงปัจจุบัน เป็นการระบบวนเกตรดั้งเดิมที่เก่าแก่ ที่บรรพบุรุษของคนในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ตอนเหนือเรียนรู้จากธรรมชาติ และนำมาปฏิบัติมาช้านานเป็นระบบเพาะปลูกที่ผสมผสานระหว่างป่าไม้ เกษตร และเลี้ยงสัตว์ ที่มุ่งการผลิตอาหาร สิ่งที่จำเป็นต่อชีวิต และรักษาสมดุลของสิ่งแวดล้อมมากกว่าผลิตสินค้า หมู่บ้านป่าเมี่ยงเป็นหมู่บ้านเล็กๆ ที่มีอยู่กระจัดกระจายรอบป่าใหญ่ ประชาชนที่อาศัยในหมู่บ้านเหล่านี้ทำหน้าที่ผู้รักษาปกปักรักษาผืนป่า เป็นบ้านเล็กในป่าใหญ่ เป็นตัวอย่างของคนกับป่าที่อยู่กันได้เกื้อกูลซึ่งกันและกันประชาชนเหล่านี้ประกอบอาชีพแบบเศรษฐกิจเลี้ยงตนเอง ควบคู่ไปกับรักษาความหลากหลายทางชีวภาพ ทำให้ป่าเมี่ยงเป็นพื้นที่ป่ากันชนที่ปกป้องป่าดิบเขาที่ควรศึกษาเรียนรู้อย่างยิ่ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งเป็นแบบอย่างของภูมิปัญญาพื้นบ้าน เพื่อการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติที่เกี่ยวกับระบบวนเกษตร เพื่อการจัดการลุ่มน้ำขนาดเล็กในเขตภูเขา หมู่บ้านป่าเมี่ยง ตั้งอยู่กระจายล้อมรอบบริเวณเทือกเขาผีปันน้ำบริเวณรอยต่อระหว่างจังหวัดเชียงใหม่ เชียงราย พะเยา ลำปาง แพร่ และน่าน เป็นเขตกันชนระหว่างพื้นที่เกษตรกับพื้นที่ป่าต้นน้ำเป็นอย่างดี ป้องกันการบุกรุกของคนที่ใช้ประโยชน์ที่ดินรูปแบบหนึ่งบุกรุกเขาไปทำประโยชน์ที่ดินข้างเคียงตัวอย่าง เช่น เป็นพื้นที่ป้องกันชาวไร่ที่ทำไร่เลื่อนลอยบุกรุกเข้าไปทำลายป่าธรรมชาติ หรือเป็นเขตที่ป้องกันภัยพิบัติรูปแบบต่างๆ จากพื้นที่หนึ่งไปสู่พื้นที่หนึ่งอาทิ เช่น เป็นแนวป้องกันไฟป่า ความรุนแรงของลมกระแสน้ำในลำธาร การซะล้างพังทลายของหน้าดิน การขยายตัวของความแห้งแล้ง เป็นต้น ในปัจจุบันบางส่วนกลายเป็นอุทยานที่สำคัญหลายแห่ง เช่น อุทยานแห่งชาติดอยหลวง อุทยานแห่งชาติแม่ตะไคร้ อุทยานแห่งชาติแจ้ซ้อน อุทยานแห่งชาติเชียงดาว และอุทยานแห่งชาติศรีลานนา เป็นต้น เป็นแหล่งต้นนำที่สำคัญของแม่น้ำหลายสาย เช่น แม่น้ำปิงตอนบน บริเวณที่ผ่านอำเภอเชียงดาว แม่น้ำแม่งัด กวง ลาว อิง วัง และยม เมี่ยงยังเป็นพืชในโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี (อพ.สธ.) เพื่อสร้างความเข้าใจ และทำให้ตระหนักถึงความสำคัญ และทำให้คนไทยได้ทราบถึงคุณประโยชน์ของพืชพรรณหลายชนิดซึ่งบางชนิดเป็นที่รู้จักแพร่หลาย มีการนำมาใช้ประโยชน์แต่ขาดการดูแลรักษา จนปริมาณลดลง และเกือบสูญพันธุ์จากถิ่นกำเนิดพืชบางชนิดมีมาช้านาน แต่มิได้เป็นที่ล่วงรู้ถึงคุณประโยชน์ จนอาจถูกละเลย หรือถูกทำลายไปอย่างน่าเสียดาย ในปัจจุบันสวนเมี่ยงเริ่มมีการเปลี่ยนแปลง ค่อยๆ เริ่มหายออกไปจากพื้นที่ที่เคยเป็นสวนเมี่ยงมาก่อน เพราะราคาเมี่ยงในปัจจุบันมีราคาที่ต่ำ เนื่องจากไม่ค่อยเป็นที่นิยมในการบริโภค อีกทั้งยังขาดแคลนแรงงาน และมีพืชเกษตรชนิดอื่นเข้ามาแล้วมีราคาสูงกว่า เช่น กาแฟ ยางพารา เป็นต้น ซึ่งเป็นการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิต เพื่อให้เข้ากับสถานการณ์ในปัจจุบัน และเพื่อความอยู่รอดของเกษตรกร ดังนั้นงานวิจัยชิ้นนี้จึงสนใจที่จะทำการศึกษาความหลากหลายของพรรณพืชในเมี่ยง คุณสมบัติดิน เพื่อที่จะเป็นแนวทางการฟื้นฟู และอนุรักษ์สวนเมี่ยงให้คงอยู่ต่อไป
     Streptococcus mutans เป็นแบคทีเรียที่พบได้ทั่วไปในช่องปากโดยเฉพาะที่ผิวฟันและเป็นแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุหลักในการทำให้เกิดฟันผุโดยเฉพาะในเด็กเพราะเชื้อสามารถสร้าง extracellular polysaccharide (EPS) ได้ทั้งแบบละลายน้ำ (soluble) และไม่ละลายน้ำ (insoluble) จากการใช้น้ำตาล sucrose ซึ่งเป็นสาเหตุหลักในการก่อให้เกิดคราบจุลินทรีย์ (plaque formation) หรือ biofilm ที่ผิวฟัน นอกจากนี้ S. mutans สามารถสร้างกรดจากการใช้น้ำตาลและทนกรดได้ดีจึงทำให้สามารถอยู่รอดในสภาวะที่มีค่า pH ต่ำ กรดที่เชื้อสร้างขึ้นภายในช่องปากจะไปสลายผิวฟันเป็นผลทำให้เกิดฟันผุตามมา (Loesche, 2007)
        การป้องกันการเกิดฟันผุสามารถทำได้หลายวิธี ได้แก่ การใช้น้ำตาลเทียมทดแทนน้ำตาล sucrose การใช้ fluoride การใช้ sealants เคลือบหลุมร่องฟัน การใช้สารป้องกันการก่อคราบจุลินทรีย์ หรือ biofilm เช่น ผลิตภัณฑ์น้ำยาบ้วนปากที่มี chlorhexidine เป็นส่วนประกอบ แต่ในการป้องกันการเกิดโรคฟันผุนั้นต้องใช้ต้นทุนสูงและเชื้อก่อโรคในช่องปากหลายชนิดมีความสามารถในการดื้อยาเพิ่มขึ้นและยาปฎิชีวนะหลายชนิดเริ่มใช้ไม่ได้ผล เช่น penicillin, erythromycin, tetracycline, cephalosporins และ metronidazole (Bidault et. al., 2007) อีกทั้งมีผลข้างเคียงจากการใช้ยา เช่น อาการอาเจียน ท้องเสียและมีคราบสีเกิดขึ้นที่ฟัน หลายประเทศจึงต้องหาผลิตภัณฑ์ที่ใช้ในการรักษาโรคในช่องปากที่มีความปลอดภัย ไม่มีผลข้างเคียง มีประสิทธิภาพในการรักษาและราคาถูก (Palombo, 2011) การเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของธรรมชาติที่แยกได้จากพืชในการป้องกันโรคฟันผุจึงเป็นทางเลือกที่ดีแทนการใช้ยาหรือสารที่สังเคราะห์ขึ้นมาจากกระบวนการทางเคมี (Prabu et al., 2006)
มีการใช้ชาเมี่ยง(Camellia sinensis var. assamica)  ในการฆ่าเชื้อจุลินทรีย์ในช่องปาก โรคฟันผุและโรคปริทันต์ยังเป็นปัญหาสำคัญของประเทศไทย จากข้อมูลสถานการณ์ทันตสุขภาพของประเทศคนไทยยังมีโรคฟันผุและโรคปริทันต์มากโดยวัยผู้ใหญ่มีฟันผุถึงร้อยละ 80 (Islam et.al., 2007) ในผู้สูงอายุมีปัญหาทั้งโรคฟันผุ โรคปริทันต์และปากแห้ง (Patersen and Yamamoto, 2005) แบคทีเรียที่สร้างกรดพบได้ในช่องปากปกติร่วมกับแบคทีเรียชนิดอื่นๆโดยอยู่ในลักษณะสมดุลของสปีชีส์ต่างๆ เมื่อได้รับอาหารแบคทีเรียที่สร้างกรดจะย่อยคาร์โบไฮเดรตทำให้เกิดแลคติกแอซิก (Lactic acid) ซึ่งลดระดับ pH ในช่องปากโดยปกติแล้วน้ำลายในช่องปากจะช่วยลดความเป็นกรด แต่ในกรณีที่ปากแห้งความสามารถของร่างกายจะสูญเสียไปทำให้ช่องปากมีความเป็นกรดเพิ่มขึ้นซึ่งเอื้อประโยชน์ต่อแบคทีเรียที่สร้างกรด Streptococcus mutans และ Lactobacillus เป็นสาเหตุสำคัญของการเกิดฟันผุระดับของแบคทีเรียเหล่านี้จะสูงขึ้นในผู้ที่น้ำลายน้อย ได้มีการนำน้ำยาบ้วนปากที่มีส่วนผสมของยาฆ่าเชื้อมาใช้เพื่อเสริมในการดูแลรักษาสุขภาพช่องปากในผู้ที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคฟันผุ (Chanda and Dave, 2009) จากการศึกษาพบว่าแบคทีเรียหลายชนิด ได้แก่ P. gingivalis, B. forsythus, Campylobacter rectus และ T. denticola สัมพันธ์กับร่องลึกปริทันต์ที่เพิ่มขึ้น (Su et.al., 2011) ประกอบกับประชากรของไทยได้เข้าสู่การเป็นสังคมผู้สูงวัยเนื่องจากมีประชากรที่อายุ 60 ปีขึ้นไปคิดเป็นสัดส่วนมากกว่าร้อยละ 10 ของประชากรทั้งหมด ผู้สูงอายุมักจะมีปัญหาปากแห้งซึ่งอาจทำให้เกิดอาการแสบและเจ็บในช่องปากทำให้คุณภาพชีวิตลดลง ปากแห้งที่พบในผู้สูงอายุมีหลายสาเหตุที่พบบ่อยเป็นผลจากยาที่ได้รับเนื่องจากผู้สูงอายุส่วนใหญ่ได้รับยาอย่างน้อยหนึ่งชนิดที่เป็นสาเหตุให้น้ำลายหลั่งน้อยลง ทั้งนี้ผู้ที่ปากแห้งจะมีความเสี่ยงที่สูงต่อการติดเชื้อราในช่องปาก รวมทั้งอาจมีอาการแสบร้อนในช่องปาก นอกจากนี้ยังพบฟันผุได้ง่ายจึงควรใช้ยาสีฟันที่ช่วยลดการเกิดฟันผุ น้ำยาบ้วนปากที่มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อ รวมทั้งน้ำลายเทียมและสารหล่อลื่นในปาก (Oral lubricant/moisturizer) เพื่อช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นในช่องปาก (Papapanou et.al., 1998) 
     ดังนั้นถ้าสามารถป้องกันการเกิดโรคโดยการกำจัดหรือลดจำนวนจุลินทรีย์ก่อโรคได้ก่อนที่จะเกิดโรคจึงเป็นแนวทางที่ดีที่สุดในการแก้ไขปัญหาโรคในช่องปาก การดูแลสุขภาพอนามัยภายในช่องปากได้ดีย่อมส่งผลให้การทำหน้าที่ของส่วนประกอบต่างๆเป็นไปโดยสมบูรณ์ส่งผลต่อการมีสุขภาพโดยรวมของร่างกายดีด้วย ทำให้มีความมั่นใจในบุคลิกภาพและการติดต่อสื่อสารกับบุคคลอื่น ทั้งนี้การใช้ยาสีฟันและน้ำยาบ้วนปากอย่างเหมาะสม เป็นอีกแนวทางหนึ่งในการป้องกันและบรรเทาปัญหาในช่องปาก จากการวิจัยที่ได้ดำเนินการแล้วพบว่าผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพในช่องปาก ได้แก่ ยาสีฟันและน้ำยาบ้วนปากที่มีส่วนผสมของชาชนิดต่างๆมีความปลอดภัยและคงตัว และมีฤทธิ์ยับยั้งแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุของฟันผุและโรคปริทันต์ จึงเหมาะสมที่จะพัฒนาต่อยอดในเชิงพาณิชย์ให้พร้อมที่จะออกสู่ตลาดเพื่อการบริโภคต่อไป 
ประเทศไทย มีการผลิตเมี่ยงในหลายๆ พื้นที่ทางภาคเหนือของประเทศ เช่น เชียงใหม่ น่าน ลำปาง แพร่ เชียงราย และ แม่ฮ่องสอน เป็นต้น การสำรวจรวบรวมข้อมูลวัฒนธรรมการผลิตเมี่ยงหมักพื้นบ้าน ที่เป็นเอกลักษณ์ของชาวล้านนา    เมี่ยงหมัก  เป็นผลิตภัณฑ์ที่มีการผลิตในเขตพื้นที่ภาคเหนือมาช้านาน เมี่ยงทำจากชาหมักพันธุ์อัสสัม (Camellia sinensis var. assamica) สามารถแบ่ง เมี่ยง เป็น 2 แบบ คือ เมี่ยงที่ทำจากใบชาอ่อน เรียกว่า “เมี่ยงฝาด” และ เมี่ยงที่ทำจากใบชาแก่ เรียกว่า “เมี่ยงส้ม” (สายลม และ คณะ, 2551) มีประโยชน์และสรรพคุณทางยามากมาย เช่นมีสารต้านอนุมูลอิสระประเภทฟลาโวนอยด์ ลดอัตราเสี่ยงในการเป็นโรคที่คร่าชีวิตคนไทยอันดับหนึ่ง ได้แก่ โรคมะเร็ง โรคหัวใจ และภาวะไขมันในเลือดสูง เป็นต้น นอกจากนี้เมี่ยงยังสร้างรายได้มูลค่าถึง 229,360,251 บาท ในปี พ.ศ. 2550 (สายลม และ คณะ, 2551)
        ปัจจุบันการทำสวนเมี่ยงได้ลดจำนวนลงจากหลายๆ สาเหตุ เช่น มีการเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดินเพื่อปลูกพืชเศรษฐกิจอื่นๆ ที่ได้รับผลตอบแทนสูงกว่า บางพื้นที่ขาดการจัดการสวนเมี่ยง และมีการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ คณะผู้ทำการศึกษามีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะนิเวศโดยเฉพาะปัจจัยด้านคุณสมบัติดิน สภาพอากาศที่มีผลกระทบต่อผลผลิตของเมี่ยง และการจัดการสวนเมี่ยงที่ถูกวิธีเพื่อเพิ่มผลผลิตเมี่ยง สร้างมูลค่าเพิ่มและทำให้เกิดความยั่งยืนเป็นทางเลือกหนึ่งที่อนุรักษ์ต้นน้ำลำธาร